Το ημερολόγιο-ημέρα 2

Κλασσικά η μέρα μου ξεκινάει με το ξυπνητήρι να χτυπάει 7:00. Μπάνιο, προετοιμασία, 5 λεπτά μέχρι τη στάση, 15 λεπτά μέχρι το νοσοκομείο, 2 λεπτά μέχρι την εξαθλίωση.
Περνάω την τεθωρακισμένη πόρτα, που χωρίζει την ογκολογική με τον υπόλοιπο κόσμο.Τα βογγητά πόνου, η παρακλήσεις για εξιλέωση, και ο ήχος του εμετού μάλλον ανήκουν στην καθημερινότητα της κλινικής.
Κατευθύνομαι προς το γραφείο των ιατρών.2 ειδικευόμενοι μιλούσαν για τα περιστατικά: O χθεσινός και ένας που δεν είχα ξαναγνωρίσει. Συστηθήκαμε. Έκατσα παράμερα και άκουγα την παρουσίαση των ασθενών.Να πω την αλήθεια επικεντρώθηκα περισσότερο στους 3 που είχα πάρει ιστορικό τη προηγουμένη.Τελείωσε η παρουσίαση και ξεκίνησα για τους ασθενείς που έχω αναλάβει:
-------------------------------------------------------------------------------------

Δωμάτιο 31 : Κ.Χρήστος.

-Καλημέρα κ. Χρήστο. Πως είστε σήμερα;(Προς μεγάλη μου ευχαρίστηση τον έβλεπα πολύ καλύτερα)
-Καλημέρα γιατρέ.Καλά.
-Πολύ χαίρομαι. Βλέπω πως σήμερα αναπνέεται καλύτερα. Δε δυσκολεύεστε τόσο.
-Αφού με παρακέντησαν χθες, 5 ΛΙΤΡΑ μου έβγαλαν!.
-Πολύ ωραία,(:S) ,είδατε που δεν υπήρχε λόγος να φοβάστε την παρακέντηση?
- Ναι όντως
-Πονάτε πουθενά? Στο ίδιο μέρος ,όπως χθες. Πάνω δεξιά στο θώρακα.
-Σίγουρα ο πόνος θα γλύκανε μετά την παρακέντηση.
-Ναι, αλλά πονάω πάλι
-Καλώς.Τίποτα άλλο? Πονοκέφαλο,ναυτία,έμετο, οτιδήποτε?
-όχι.
-κ.Χρήστο, να σας ρωτήσω.Παρόλο που είστε καλύτερα σωματικά, με καλύτερη αναπνοή και λιγότερο πόνο, γιατι σας βλέπω πεσμένο?
-(Τα μάτια του ευθύς βούρκωσαν, και η φωνή του όπως χθες σίγασε: Μου λείπει ο γιος μου.
-Θυμάμαι μου είχατε πει πως ήταν να τον δείτε αυτο το σαββατοκύριακο.
-Ναι.
-Μη στενοχωριέστε, την άλλη βδομάδα θα τον χαρείτε.
-(κουνάει το χέρι του,απογοητευτικά), μέχρι την άλλη βδομάδα....
-Όλα θα πάνε καλά.Να σας ακούσω λίγο?
( Τα ακροαστικά του βελτιώθηκαν. Η αναπνόη καλύτερη. Ο κορεσμός οξυγόνου σε ικανοποιητικά επίπεδα.)
-Θα περάσω και αργότερα. Να στε καλά
-Ευχαριστώ γιατρέ μου,γεια σου.


Ξανακατευθύνθηκα προς τους φακέλους. Αμφιθυμικά συναισθήματα με κατέκλυσαν Ειλικρινά χάρηκα που τον είδα βελτιωμένο. Δεν αγκωμαχούσε να πάρει αναπνοή, είχε καλύτερη όψη, λιγότερο πόνο. Σε μια κλινική σαν αυτή τότε συνειδητοποίησα πως και εδώ υπάρχει αυτό που λέμε ικανοποίηση-ευχαρίστηση, με τη διαφορά βέβαια πως έχεις ρίξει τον πήχη πολύ,πάρα πολύ.Δεν περιμένεις εδώ την ίαση. Δεν ελπίζεις ο ασθενής να βγει έξω να συνεχίσει τη ζωή του, να πάει στην οικογένεια του , να περάσει τις γιορτές με τους συγγενείς , να χαρεί το γάμο των παιδιών του, και ίσως εγγόνια. ΟΧΙ. Και που τα γράφω αισθάνομαι γελοίος. Εδώ , σε αυτόν το διαφορετικό κόσμο, το να δεις κάποιον να κάνει εμετό 5 φορές τη μέρα αντι για 10, να μπορεί να ανασάνει ελεύθερα, μα τι λέω, οχι ελεύθερα, αλλά τουλάχιστον να του φτάνει ο αέρας... και να μη νιώθει πως κάποιος τον σκοτώνει με ένα μαξιλάρι στο πρόσωπο του,γιατί για τέτοια δυσκολία να χορτάσει αέρα μιλάμε.Το να μπορεί να πάει τουαλέτα να ενεργηθεί, το να μπορεί να σκουπιστεί μόνος του. Αυτά είναι μικρές ευτυχίες, ικανοποιήσεις, ελπίδες.Αλλά ρε γαμώτο, μπορεί με την παρέμβαση του ογκολογικού προσωπικου να βελτιώνουν την οργανική παθολογία, αλλα αυτή η ψυχολογική μένει ανεπηρέαστη Ναι συνεισφέρει σε μια βελτίωση της διάθεσης, αλλά τι να το κάνεις όταν φοβάσαι πως δε θα προλάβεις το άλλο σαββατοκύριακο να δεις το γιό σου? Τι να το κάνεις ,όταν φοβάσαι πως δε θα ξαναπάς σπίτι σου, και έστω υποσυνείδητα,ότι σε αυτό το χώρο θα αφήσεις την τελευταία σου πνόη?

Για πείτε μου..... Για πες μου.... πως?

------------------------------------------------------------------------------------

Δωμάτιο 33. κ.Δήμητριος.

-Καλημέρα κ Δημήτριε!Σας βλέπω πολύ καλύτερα!!.
-Καλημέρα γιατρέ! (και μου χαρίζει ένα χαμόγελο)
-(μα πόσο θεέ μου χάρηκα. Πόσο.... Χθες ήταν η προσωποποίηση του πόνου και σήμερα είναι υποφερτά!)
- Βλέπω πως σήμερα δε πονάτε τόσο, πολύ χαίρομαι.
-Ναι γιατρέ! γιατί χθες μου δώσαν σιροπάκι!
-(Κατάλαβα, μαζί με τα λοναριντ, το πατσ μορφίνης,πρόσθεσε ο γιατρός και μορφίνη σε μορφή σιροπιού.Τώρα κατάλαβα γιατί η μορφίνη θεωρείται το golden standard στον δυνατό πόνο.)Δε θα σας απασχολήσω πολύ.Σήμερα ο πόνος ελαττώθηκε, σας ενοχλεί τίποτα άλλο?
-Ε δυσκολεύομαι λίγο να αναπνεύσω, αλλά με αυτό το σιρόπι τίποτα δε με νοιάζει. Αφού έφυγε εκείνος ο πόνος ,δε θέλω τίποτα άλλο στο κόσμο.( Σφίχτηκα εκείνη τη στιγμη.... όσο εξελίσσεται η νόσος, τόσο δυσκολότερη θα είναι και η αντιμετώπιση του πόνου, εξάλλου ο οργανισμός αναπτύσσει αντοχή...)
-Πολύ όμορφα. Ενεργηθήκατε σήμερα?
-Έχω 7 μέρες γιατρέ...
-Εντάξει... αέρια έχετε?
-Όχι, αλλά είναι κιόλας επειδή δε τρώω, έτσι δεν είναι γιατρέ?
-Φυσικά παίζει σημαντικό ρόλο....(αν και δεν είναι ακριβώς έτσι...)
-Πυρετό? τάση για εμετό?
-όχι μια χαρά, μόνο ένα πράγμα, μου φεύγει λίγο
-τι σας φεύγει?
-το μυαλό.
-γιατί το λέτε αυτό?
-Να μωρέ,μπερδεύω λίγο τις μέρες.Αντί για Σάββατο νόμιζα πως είναι τετάρτη
-Ε ένα μυαλο χειμώνα καλοκαίρι, όλοι μπερδευόμαστε..
Μπαίνει η γυναίκα του στη συζήτηση:

-Γιατρέ, αυτο το σιρόπι, ΘΑΎΜΑ. Δεν υπέφερε χθες καθόλου, καταφέραμε να κοιμηθούμε!!!:P (μου χαμογελάει). Έλα να σου δείξω κάτι γιατρέ μου
-Πείτε μου
-(Βγάζει κάτι φωτογραφίες): Δείτε εδώ τον άνδρα μου, τι λεβέντης είναι.Εδώ τερματίζει τον μαραθωνοδρόμο, 42 ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ!!! και δες πως είναι με τους φίλους του,τους σέρνει!. χιχιχι.
-Κοιτάω προς τον αθλητή μας: 42 χιλιόμετρα? εδώ είμαστε 25 και δεν μπορούμε να ανέβουμε τις σκάλες, μπράβο !!Από τη ηλικία ξεκινήσατε αθλητισμό?
-Πιτσιρικάς μωρέ, πόσο να ήμουν,17 χρονών ξεκίνησα.
-Πολύ ωραία. Χαάρομαι που αισθάνεστε καλύτερα. Να σας ακούσω λίγο και θα επιστρέψω αργότερα.
-Ναι γιατρέ μου, ευχαριστώ πολυ.



Επιτέλους!!! Πάει καλά η μέρα! Δεν είναι τόσο τραγικά ,βασικά είναι..., αλλά υπάρχει ελπίδα!

-------------------------------------------------------------------------------------


Δωμάτιο 45. Κ. Λεωνίδας.

Ίδια κατάσταση.Βλέπω τη κόρη του εκεί:

-Καλημέρα, καμία αλλαγή?
-όχι γιατρέ, τα ίδια.Όταν τον καθαρίζω, φαίνεται να αντιδράει λίγο ,ζητάει λίγο νερό, μετά όμως ξαναπέφτει σε λήθαργο...
-Κουράγιο
-Ευχαριστώ γιατρέ μου!
-Γεια σας.



Είναι 75 χρονών.... Δε θα στενοχωρηθώ,με συγχωρείτε...


Κατευθύνομαι προς το γραφείο. Βλέπω το συνάδελφο,τον χαιρετάω. Κάθομαι σε μια καρέκλα. Ξαφνικά ανοίγει η πόρτα.Είναι η κόρη του κ.Λεωνίδα.


-Καλημέρα γιατρέ
-Καλημέρα σας.
-Θέλω να σας ρωτήσω, τι θα γίνει με τον πατέρα μου?, Έχει γεμίσει κατακλίσεις απο πίσω. Κάνει όλο διάρροια, θα μολυνθεί.Πότε θα γίνει καλύτερα.
-Δε θα γίνει καλύτερα. Εντός ημερών θα καταλήξει.
-Ε,Πως?
-Είναι βεβαρημένη η κατάσταση του. Η ηλικία του, σε συνδιασμό με τη νόσο του, δεν μας επιτρέπει να διατηρούμε αισιοδοξία.
-Ε, μα, πως ,καλά...

Και έφυγε από το γραφείο.....

-------------------------------------------------------------------------------------

30 λεπτά αργότερα εμφανίζεται ο επιμελητής.

-Πάμε για επίσκεψη?
-Ναι , πάμε απαντάει ο ειδικευόμενος. Ακολουθώ και εγώ.

Το να σας παρουσιάσω όλους τους ασθενείς του ογκολογικού, τι έχουν, τι πρόγνωση, τι συμπτώματα ,κτλ κτλ, λίγο σημασία έχει. Ενα γεγονός όμως που με συγκίνησε:

.Δωμάτιο 17, κυρία Μαργαρίτα. Καρκίνος ωοθήκης με μετάσταση και στον εγκέφαλο. Αποτέλεσμα εμφάνισει νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων: Παραμιλούσε, γέλαγε χωρίς λόγο , έκλαιγε (μπορεί να είχε λόγο, αλλά έκλαιγε αναίτια).

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης,προκαλούσε μια κάποια αναστάτωση:

-Γιατρέ!! χαχαχαχαχαχα. Δε μπορώ γιατρέ,(ξεσπούσε σε λιγμούς). Θέλω να φύγω!!!! (μας φώναζε εκνευρισμένα)
Η κόρη της, προσπαθώντας να την καθησυχάσει(αφού δεν είναι πρέπον να κάνει έτσι μπροστά σε κόσμο, της φώναζε).(Μια χαρά της φερόταν,και την ξενυχτούσε και την πρόσεχε 24ωρες το 24ωρο. Για αυτό ας μην την παρεξηγήσουμε. Σε τέτοιες ψυχοφθόρες καταστάσεις, νεύρα, εξάντληση υπομονής είναι συνηθισμένα.Ακόμα και το να εύχεσαι να τελειώσει το μαρτύριο.... του ανθρώπου σου , αλλά και κακά τα ψέματα, και το δικό σου....)
Ασυναίσθητα, της κράτησα το χέρι (της κυρίας μαργαρίτας). Δε ξέρω γιατί το έκανα. Για να την καθησυχάσω, για να την ηρεμήσω, για να κάνουν οι γιατροί τη δουλειά τους, επειδή τη λυπήθηκα ,επειδή τη συμπόνεσα, επειδή ένιωσα οίκτο για αυτή, λόγω όλων τον παραπάνω, δε ξέρω. Αυτό που ξέρω όμως, αυτό που είδα ήταν τα μάτια της τη στιγμή που της έπιασα το χέρι. Ένα γλυκό χαμόγελο άνθισε στα χείλη της, η καταιγίδα των ματιών της αντικαταστάθηκε από την ηρεμία που χαρακτηρίζει τη φύση όταν βγαίνει το ουράνιο τόξο, και το σκοτάδι στη ψυχή της από ελπιδοφόρο φως. Μπορεί να γίνομαι γραφικός, αλλά σας γράφω αυτό που είδα, άισθάνθηκα, ένιωσα.Αμέσως σταμάτησε να φωνάζει, και κοιτώντας με στα ματιά, μου είπε: Γιατρέ μου....
Την καθησύχασα λέγοντας της πως όλα θα πάνε καλά...

Και η επίσκεψη συνεχίστηκε....


-------------------------------------------------------------------------------------


Έχει εξωτερικά ιατρεία σήμερα...


Είμαι με τον εφημερεύον ογκολόγο στο γραφείο. Τηλεφωνούν απο κάτω: Άνδρας ηλικίας 53 χρονών , με ίκτερο, οιδήματα, μεταστατικό καρκίνο,και έμετους παρουσιάστηκε στα εξωτερικά. Είναι πολύ σοβαρά λένε, μάλλον θα πεθάνει....
Κατευθυνθήκαμε προς το ισόγειο.Αυτό που αντικρίζω δεν το έχω ξαναδει σε καμία κλινική. ΙΚΤΕΡΟΣ. ΚΙΤΡΙΝΟς ΑΝΘΡΩΠΟς.Όχι κίτρικη χροιά,στα μάτια κτλ, ΚΙΤΡΙΝΟς ΑΝΘΡΩΠΟς. Δε μπορώ να το περιγράψω καλύτερα. ΟΙΔΗΜΑΤΑ παντού.ΑΣΚΙΤΗς.
Η πρώτη μου σκέψη:Μα πως είναι έτσι.... Πως περπατάει?Ο γιατρός τον εξετάζει και ενημερώνει πως θα γίνει εισαγωγή. Έχει μαζί του πολλές εξετάσεις εξαιτείας της νόσου του: Kαρκίνος εντέρου με μεταστάσεις σε ήπαρ... Τελικού σταδίου... Παραγγέλνει απο τη γυναίκα του να του δώσει τις εξετάσεις. Τελικά ο γιος του ασθενή( 20 χρονών) επιθυμεί να ανέβει μαζί μας...
Ο νεαρός,εγώ και ο εφημερεύων κατευθυνόμαστε στους φακέλους, για να φτιάξει καρτέλα εισαγωγής. Παραδίδει ο νεαρός τα διάφορα εργαστηριακά και ακτινολογικά ευρήματα, και ρωτάει πως είναι ο πατέρας του....
-Θα πεθάνει εντός ημερών, η απάντηση του γιατρού....
-Πως?Τι?Ούτε ένα θαύμα?
-Η νόσος του έχει προχωρήσει πολύ. Η χολερυθρίνη του(αυτό που τον κάνει κίτρινο του εξηγεί) είναι 30 φορές πάνω απο το φυσιολογικο . Το συκώτι του και τα νεφρά του(ηπατονεφρικό σύνδρομο) έχουν πάθει μεγάλη ζημιά.Δεν υπάρχει επιστροφή
Και πολυ φυσιολογικά, ο 20αρης άρχισε να κλαίει,επειδή δε θα καναέβλεπε ποτέ το πατέρα του ξανά.
-Ο ειδικευόμενος τον παρηγόρησε, και η ώρα πέρασε....

-------------------------------------------------------------------------------------

2ο τηλεφώνημα. Γυναίκα 67 ετών προσήλθε λόγο εμέτων.Καρκίνος οισοφάγου. Μαλλον η μάζα απέφραξε τον αυλό μου εξηγεί καθώς κατευθυνόμαστε προς τους φακέλους να δούμε το ιστορικό της. Εκανε ακτινοθεραπείες στο νοσοκομείο εκείνη την περίοδο, και ήταν μια απο τις επιπλοκές της θεραπείας....
-Και άμα είναι λοίμωξη? καμιά γαστρεντερίτιδα? Είναι ανοσοκατασταλμένη...
-Θα δεις.... μου λέει


Γυναίκα 67 ετών να ξεσπάει σε λιγμούς.

-Δε ΜΠΟΡΏ ΓΙΑΤΡΕ!! κάνει εμετό...ξεσπάει σε λυγμούς.... ξανακάνει εμετό....δε μπορεί να σταματήσει.... κλαίει παράλληλα.... πάει να πνιγεί με τον εμετό της....ηρεμεί για λίγο....
-Ετοιμάστε εισαγωγή γρήγορα,φωνάξτε τραυματιοφορέα να την ανεβάσει ενώ εγώ θα δώσω στις νοσηλεύτριες οδηγίες.
Ανεβαίνει στο δωμάτιο η γυναίκα.Αυτός ο εμετός δεν λέει να την αφήσει. Παρόλο που τώρα δεν έχει να βγάλει τίποτα, τώρα συνεχίζει με αφρούς....Της λέω να κάνει λίγο υπομονή. Ετοιμάζεται το αντιεμετικό σας. Μετα τη χορήγηση θα ηρεμίσετε...
-Ευχαριστώ γιατρέ, και ξαναξερνάει....
Έρχεται το primperan σε ενέσιμη μορφή και σε συνδιασμό με κορτιζόνη και όρο, έγινε το μικρό θαύμα. Η γυναίκα επιτέλους ηρέμισε, ο εμετός σταμάτησε και το κλάμα αντικαταστάθηκε απο ένα γλυκό χαμόγελο.
Πηγαίνω να τη δω μισή ώρα μετά:
-Είστε καλύτερα τώρα.?
-Ναι πολυ καλύτερα, δόξα το θεό.
-Να σας ρωτήσω. Όταν τρώγατε το πάθατε αυτό?
-Ναι.Σαν να μου κούμπιασε στο λαιμό
-Έχετε άλλα συμπτώματα? πυρετό, ρίγος,πόνο στη κοιλιά?τσούξιμο στα ούρα?
-όχι τίποτα, μόνο έμετο.(άρα μάλλον ήταν απόφραξη....)



Ρωτάω τον άντρα της. Από πότε διαγνώσατε τον καρκίνο? ΣΕ ΠΟΙΑ? μου απαντάει? Στην πρώτη μου γυναίκα ή σε αυτή? Η πρώτη μου ταλαιπωριόνταν 15 χρόνια με την επάρατη νόσο, και τώρα η δεύτερη γυναίκα μου τα ίδια....
-Σας καταλαβαίνω.
-Ε...(και σκύβει το κεφάλι)
-Θα σας απασχολήσω αργότερα. Γεια σας.
(δεν τον απασχόλησα....)

------------------------------------------------------------------------------------


Η ώρα έχει πάει 10 το βράδυ, και περπατάω.Και όλο περπατάω. Βλέπω στο δρόμο, υγιέστατους νεαρούς, παλικάρια. Βλέπω πανέμορφες κοπελες, στολισμένες. Βλέπω ζευγάρια να περπατάνε χέρι-χέρι, ερωτευμένα. Παρακάτω ξαποστένω επειδη κουράστικα.....Παρατηρώ μια κοπελίτσα 18 χρονών με ενα νεαρό 21. Έιναι αγκαλιά το ένα με το άλλο και φιλιούνται. Και στο πίσω μέρος του μυαλού μου θυμάμαι τις εικόνες, τα βλέμματα, τα πρόσωπα όλων των ασθενών.... Από τη μία η ευτυχία, απο την άλλη η δυστυχία. Μας πως μπορεί σε ακτίνα 4 χιλιομέτρων, μα τι λέω σε ακτίνα μερικών μετρων να έχουμε την απόλυτη ευτυχία ενώ στο γ2 την απόλυτη θλίψη?Πως δεν αλληλοεπηρέαζονται? Μα είναι τόσο ισχυρά τα πεδία που εκπέμπουν...
Λέξεις, φράσεις ,σκέψεις βομβαρδίζουν το μυαλό μου:Ευτυχία-δυστυχία, ζωη-θάνατος, συντροφιά-μοναξιά, ισορροπία της φύσης, της ζωής. 2 όψεις του ίδου νομίσματος. Εθελοτυφλούμε προς τον πόνο.
Και συνεχίζω να περπατάω... Και δε μπορώ να σηκώσω το κεφάλι μου. Πρέπει να ξαποστάσω. Κάθομαι αγναντεύοντας τη φύση και τους ανθρώπους.Ένα δάκρυ κυλάει στο μαγουλό μου. Πολύ γρήγορα ξαναγίνομαι ευπρεπής.
Συνεχίζω το δρόμο μου, το ταξίδι μου.Είμαι σε έναν πεζόδρομο.Από τα δεξιά μου περνάει μια αγοροπαρέα. Ρε μαλάκα, σκέφτομαι να τη πέσω στην Μαρία αύριο αλλά κολώνω. Λίγο παρακάτω ,μια κοριτσοπαρέα.Και αύριο θα πάω για αποτρίχωση στη Τασούλα έχω ακούσει ότι είναι πολύ καλή....

Και για πρώτη φορά, μετά από πολύ καιρό, πιάνω τον εαυτό μου να χαμογελάει.